Bydło domowe - puzzle online
Bydło domowe
Bydło domowe (Bos taurus taurus) – udomowiony podgatunek tura europejskiego, zwierzęcia z rodziny wołowatych, rzędu parzystokopytnych. Dzikim przodkiem formy udomowionej był tur Bos primigenius.
Udomawianie nastąpiło w różnych miejscach w różnym czasie, ogólnie biorąc pozostawało w związku z przejściem człowieka do osiadłego trybu życia. Ślady oswojenia bydła odkryto już w kulturze środkowej Mezopotamii sprzed 8000 lat. Początkowo użytkowane na mięso, następnie jako siła robocza. Mleczne użytkowanie bydła nastąpiło znacznie później, m.in. w Grecji ok. 1000 lat p.n.e. Racjonalna hodowla rozwinęła się dopiero na przełomie XVIII i XIX w. Najlepsze wyniki osiągnięto wtedy w Anglii (R. Bakewell, później bracia Colling).
Dorosły samiec bydła w zootechnice określany jest mianem buhaj, stadnik albo byk. Krowa jest to dorosła samica tego gatunku. Potomkiem buhaja i krowy jest cielę. Młode osobniki bydła domowego płci męskiej to byczki albo buhajki. Jałówką zaś jest nazywana młoda samica, do pierwszego ocielenia. Wół to wytrzebiony (pozbawiony operacyjnie jąder) buhaj.
Samice osiągają dojrzałość płciową już w wieku ok. 6 miesięcy. Ciąża trwa ok. 280 dni; regułą jest jedno młode w miocie. Cykl płciowy trwa u krów ok. 21 dni. Sama ruja jedną dobę lub nieco dłużej. Bydło domowe używane jest do rozpłodu w wieku 15-20 miesięcy. W rozmnażaniu duże znaczenie ma sztuczne unasiennianie. Porody bliźniacze stanowią ok. 2–4% wszystkich. Długość życia sięga 20 lat, ale wartość hodowlana kończy się w wieku ok. 15 lat. Wiek krów w przybliżeniu szacuje się po pierścieniach przyrostowych na nasadzie rogów, powstających po każdym wycieleniu. Masa ciała, zależnie od rasy waha się w granicach od 400 do 1200 kg. Ubarwienie (maść): jednobarwne, płowe, czarne, rudoczerwone, kawowe, niemal białe albo łaciate.
Bydło może być chowane:
na mięso
jako siła robocza
w celu uzyskania mleka.Oprócz tych głównych celów chowu bydła, uzyskuje się z niego również: skóry (podstawowe źródło surowca dla przemysłu garbarskiego), rogi (wyroby galanteryjne i pamiątkarskie), kości (kleje, mączki kostne), obornik (od 1 dużej sztuki ok. 10 t).
